તમે સામાન્ય જ્ઞાનના પુસ્તકમાં પણ વાંચ્યું હશે કે ભારતની મોટાભાગની નદીઓ એક દિશામાં વહે છે, અને તે દિશા પશ્ચિમથી પૂર્વ તરફ છે. બધી નદીઓ પશ્ચિમથી પૂર્વ દિશા તરફ વહી જાય છે.
પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આપણા દેશમાં એક એવી પણ નદી છે જે પૂર્વથી પશ્ચિમ દિશામાં વહે છે, પશ્ચિમથી પૂર્વ તરફ વહેતી નથી. વિરુદ્ધ દિશામાં વહેતી નદીનું નામ નર્મદા છે. આ નદીનું બીજું નામ રેવા પણ છે.
જ્યારે ગંગા સહિત અન્ય નદીઓ પશ્ચિમથી પૂર્વ તરફ વહે છે અને બંગાળની ખાડીમાં પડે છે, નર્મદા નદી બંગાળની ખાડીને બદલે અરબી સમુદ્રમાં જોડાય છે. નર્મદા નદીએ મધ્યપ્રદેશ અને ગુજરાતની મુખ્ય નદી છે, જે ભારતના મધ્ય ભાગમાં પૂર્વથી પશ્ચિમ તરફ વહી છે, જે મેઘલ પર્વતની અમરકંટક શિખરથી નીકળે છે.
આ નદીને ઉલટું વહેવાનું ભૌગોલિક કારણ એ છે કે તે રિફ્ટ વેલીમાં છે, જેનો ઢાળ વિરુદ્ધ દિશામાં છે. તેથી, આ નદીનો પ્રવાહ પૂર્વથી પશ્ચિમ તરફ છે. બધી નદીઓથી વિપરીત, નર્મદા નદીના વહેણ પાછળ પુરાણોમાં ઘણી વાર્તાઓ પણ કહેવામાં આવી છે.
નર્મદા નદી સાથે જોડાયેલી એક વાર્તા અનુસાર નર્મદા નદીના લગ્ન સોનભદ્ર નદી સાથે થયા હતા, પરંતુ નર્મદાના મિત્ર જોહિલાએ બંને વચ્ચે અંતર લીધું હતું. તેનાથી ગુસ્સે થઈને નર્મદે જીવન માટે કુંવારી રહેવાનું અને વિરુદ્ધ દિશામાં પ્રવાહ કરવાનું નક્કી કર્યું.
જો કોઈ ભૌગોલિક સ્થાનને પણ જુએ તો જાણવા મળે છે કે નર્મદા નદી સોનભદ્ર નદીથી કોઈ ચોક્કસ સ્થળે અલગ થઈ ગઈ છે.
